25. Niet in de balans opgenomen verplichtingen

De voorwaardelijke en investeringsverplichtingen bestaan onder meer uit:

(bedragen in € 1.000)

2021

2020

Materiële vaste activa in bestelling en huurcontracten

43.540

34.292

Overige inkoopverplichtingen

18.638

15.062

Verplichting jegens de Staat der Nederlanden

6.645

6.645

Totaal

68.823

55.999

De verplichting jegens de Staat der Nederlanden betreft het verschil tussen de taxatiewaarde en de boekwaarde van gebouwen en terreinen op het moment van verzelfstandiging van LVNL. Het bedrag is opeisbaar op het moment dat LVNL in liquidatie gaat, overgenomen wordt of fuseert.

Juridische procedures

Een voormalig werknemer claimt het intellectueel eigendomsrecht te hebben op software die door LVNL wordt gebruikt en heeft hierover een procedure aangespannen. Verder is LVNL gedagvaard over de wijze van toepassing van de Individueel Keuzeverlofregeling (IKV) voor een medewerker.

Naast bovengenoemde procedures loopt er nog een beperkt aantal kleine procedures. In een enkel geval is een reservering opgenomen onder de overige personele verplichtingen.

Ultimo 2021 is er geen voorziening opgenomen voor juridische procedures.

Onderstaand worden twee lopende schadeclaims nader toegelicht.

Schadeclaims overig

Op 13 februari 2019 vond een aanrijding plaats tussen een Boeing 747-406 (M) van KLM en een Boeing 787-9 van KLM. KLM heeft begin 2020 LVNL aansprakelijk gesteld voor de schade. De afwikkeling van de schadezaak is nog aanhangig. LVNL is voor dergelijke schade verzekerd en heeft daarom geen voorziening opgenomen.

Op 9 juli 2019 vond een aanrijding plaats tussen een Airbus 320-200 van Easyjet en een Boeing 737-800 van KLM. KLM heeft in 2019 LVNL aansprakelijk gesteld voor de schade. De afwikkeling van de schadezaak is nog aanhangig. LVNL is voor dergelijke schade verzekerd en heeft daarom geen voorziening opgenomen.

Verplichting FLNA/IKV

De verplichting uit hoofde van de niet-afgefinancierde opgebouwde FLNA-/IKV-rechten bedraagt 553,1 miljoen euro per 31 december 2021 (2020: 586 miljoen euro). Er is geen verplichting verantwoord op de balans voor de overige FLNA- en IKV-rechten van de luchtverkeersleiders op Amsterdam Airport Schiphol en de nog niet-afgefinancierde FLNA- en IKV-rechten van luchtverkeersleiders op de regionale luchthavens Rotterdam, Eelde, Beek en Lelystad. Het betreft hier een uitzondering op de toepassing van IAS 19, zoals is opgenomen onder toelichting 2 Overeenstemmingsverklaring.

De algemene aanname is dat voor medewerkers die reeds gebruikmaken van de FLNA-regeling niets wijzigt. Indien nog actieve medewerkers al een keuze hebben gemaakt voor de FLNA- of IKV-regeling, wordt hun keuze als zodanig verwerkt in de verplichting. Voor medewerkers die nog geen keuze hebben gemaakt worden de uitgangspunten gehanteerd die in onderstaande tabel zijn weergegeven. In 2017 is de IKV-regeling ingevoerd. Gedurende 2018 is het loopbaanbeleid ingevoerd. De invoering van het loopbaanbeleid heeft tot op heden een verhogend effect op de hoogte van de verplichting als gevolg van overgangsregelingen.

31 december 2021

FLNA-/IKV-recht op 55 jaar

FLNA-/IKV-recht op 58 jaar

FLNA-/IKV-recht op 60 jaar

Startdatum FLNA/IKV

57 jaar, 2 jaar opschorten

60 jaar, 2 jaar opschorten

61 jaar, 1 jaar opschorten

Uitkeringsduur FLNA

10 jaar

7 jaar

5 jaar

Uitkeringsduur IKV

Tot aan AOW-datum

Tot aan AOW-datum

Tot aan AOW-datum

Eindleeftijd FLNA/IKV

Maximaal tot AOW-datum

Maximaal tot AOW-datum

Maximaal tot AOW-datum

Basisrecht FLNA

750 procent

530 procent

400 procent

IKV-recht

Per individu bepaald

Per individu bepaald

Per individu bepaald

Uitkering FLNA/IKV

Variabel over uitkeringsduur

Variabel over uitkeringsduur

Variabel over uitkeringsduur

AOW-compensatie FLNA

Nee, tenzij de medewerker op 1 augustus 2017 reeds een FLNA-uitkering ontving

Nee, tenzij de medewerker op 1 augustus 2017 reeds een FLNA-uitkering ontving

Nee, tenzij de medewerker op 1 augustus 2017 reeds een FLNA-uitkering ontving

AOW-compensatie IKV

Geen compensatie

Geen compensatie

Geen compensatie

Zie onderstaande tabel voor de actuariële veronderstellingen en overige uitgangspunten.

31 december 2021

31 december 2020

Disconteringsvoet

1 procent

0,6 procent

Beleggingsrendement

N.v.t.

N.v.t.

LVNL beschikt niet over beleggingen voor de financiering van deze verplichting.

LVNL beschikt niet over beleggingen voor de financiering van deze verplichting.

Algemene loonstijging

1,65 procent in 2022, 1% in 2023 en daarna 2,25 procent per jaar.

0 procent in 2021 en daarna 2,25 procent per jaar.

Voor medewerkers die reeds gebruik maken van de FLNA/IKV regeling geldt een eenmalige Covid-korting van 3,15 procent welke in mindering wordt gebracht uit de uitkering in 2021.

Overlevingskansen

Prognosetafel AG2020, met ervaringssterfte

Prognosetafel AG2020, met ervaringssterfte

Arbeidsongeschiktheid

0,25 procent

0,25 procent

Ontslagkansen

0,0 procent

0,0 procent

De belangrijkste oorzaak van de wijziging van de verplichting is naast de uitkering, de jaarlijkse opbouw van de verplichting (+31,7 miljoen euro), een stijging van de disconteringsvoet (-33,2 miljoen euro) en wijziging van de algemene loonstijging (-10,8 miljoen euro).

In de berekening is rekening gehouden met de fiscale eindheffing (52 procent) die moet worden betaald bij de uitbetaling van de FLNA-/IKV-rechten.

De regeling wordt gefinancierd zodra de uitkeringen zich voordoen. De vergoeding die LVNL betaalt aan de FLNA-/IKV-gerechtigden die in het boekjaar gebruikmaken van de FLNA-/IKV-regeling (niet-actief personeel) is verantwoord onder de pensioenlasten (voor 2021 een bedrag van 16,1 miljoen euro). De verwachte onttrekking in 2022 bedraagt 18,3 miljoen euro.

Gevoeligheidsanalyse FLNA-/IKV-verplichting

In onderstaand overzicht is de gevoeligheid weergegeven van gebruikte parameters. In de tabel zijn de eindwaardes van de verplichting opgenomen bij:

  • disconteringsvoet -/- 1 procent (DV -1 procent)

  • disconteringsvoet + 1 procent (DV +1 procent)

  • algemene loonontwikkeling + 1 procent (Loon + 1 procent)

(bedragen in € 1.000)

Huidige stand

DV -1%

DV +1%

Loon +1%

FLNA-/IKV-verplichting

548.979

637.261

477.500

626.466

Overige

Op 15 augustus 2016 heeft de rechtbank van Amsterdam uitspraak gedaan ten gunste van de voormalig CEO. Met deze uitspraak kan hij na zijn uitdiensttreding bij LVNL aanspraak maken op de FLNA- (vervangende) regeling tot en met de maximale bezoldiging vanuit deze regeling. Omdat betrokkene tijdens het verslagjaar elders een dienstbetrekking heeft met inkomsten die de maximale bezoldiging van genoemde vervangende regeling overstijgen, bestaat vanaf indiensttreding en gedurende dit dienstverband geen aanspraak op bezoldiging vanuit genoemde regeling en is de aanspraak als een voorwaardelijke verplichting geclassificeerd.