Nieuw luchtverkeersleidingssysteem iCAS
LVNL werkt hard aan het ontwikkelen van het nieuwe luchtverkeersleidingssysteem iCAS (iTEC-based Centre Automation System). iCAS maakt een andere manier van luchtverkeersbegeleiding mogelijk. Daarmee draagt het systeem in de toekomst bij aan minder brandstofgebruik en CO2-uitstoot door luchtvaartmaatschappijen en een efficiëntere reis voor passagiers. Zo bouwt LVNL mee aan een verdere verduurzaming van het Europese luchtruim. Het systeem is bovendien in lijn met de toekomstige eisen vanuit de Europese wet- en regelgeving (Single European Sky) en maakt het voor de toekomst mogelijk om aanpassingen in het luchtruim sneller en eenvoudiger door te voeren.
Het huidige systeem, Amsterdam Advanced Air traffic control system (AAA), is veilig en betrouwbaar en doet al meer dan 25 jaar trouw dienst. Om klaar te zijn voor de toekomst is iCAS nodig. LVNL werkt daarom samen met de Duitse verkeersleiding DFS om iCAS te ontwikkelen, testen en bouwen. Hierbij werken DFS en LVNL nauw samen met zes andere luchtverkeersleidingsorganisaties binnen het iTEC-verband waarbij de Spaanse technologiepartner Indra de software ontwikkelt.
Mijlpalen in 2023
In 2023 hebben we een aantal belangrijke mijlpalen behaald. Zo is de nieuwe operationele zaal waar iCAS in gebruik zal worden genomen verder ingericht en zijn demonstraties en technische validaties van het nieuwe systeem met luchtverkeersleiders gestart. De werkzaamheden aan het datacentrum voor iCAS zijn verder afgerond en de inrichting van onze organisatie om het project op een effectieve manier tot een goed einde te brengen is verder geoptimaliseerd. De planning is daarbij ook onder de loep genomen. De hernieuwde planning is realistisch en zal leiden tot een zorgvuldig en veilig implementatieproces.
Voortgang 2023
Al in 2022 is besloten om, als voorbereiding op de transitie naar iCAS, een Transition Office in te richten. Het Transition Office richt zich op de aanpak en coördinatie van de transitie in de volle breedte. Hierdoor is in 2023 de governance aangepast. Er is nu een techniekprogramma met projecten en een businessprogramma met ondersteunende projecten. Beide programma's worden aangestuurd door het overkoepelende iCAS-programma onder leiding van een programmadirecteur. Dit heeft niet alleen geleid tot een efficiëntere werkwijze, maar ook tot een betere afstemming tussen de operationele input van verkeersleiders en de technische ontwikkeling van iCAS.
Hernieuwde planning
iCAS heeft, onder andere door de COVID-19-pandemie, flinke vertraging opgelopen. Er zijn ook andere redenen waardoor oplevering van iCAS verschuift. Zo worden de configuratiewerkzaamheden door LVNL zelf uitgevoerd. Hiermee zorgt LVNL ervoor dat de software van iCAS, die internationaal gebruikt wordt, specifiek is aangepast aan de eisen van het Nederlandse luchtruim en de wensen van LVNL. Dit traject is aanzienlijk omvangrijker en complexer dan aanvankelijk ingeschat.
Er is bovendien sprake van een schaarste aan technisch personeel door krapte op de arbeidsmarkt. Ook is er onvoldoende beschikbaarheid van operationele expertise van luchtverkeersleiders die nodig zijn voor testen en implementatie. Training van de huidige luchtverkeersleiders is moeilijk in te passen in de krappe roosters. Daarnaast zijn luchtverkeersleiders, als gevolg van aanvullende externe wensen, op verzoek van het ministerie in 2023 op projecten rondom uitvoeringstoetsen, mogelijke nieuwe eisen voor duurzaamheid en hinderbeperking ingezet. Voor deze projecten zijn ook operationele en technische expertise vereist die dan niet voor iCAS kunnen worden ingezet.
Met de inbreng van alle interne betrokkenen en externe stakeholders is een hernieuwde integrale planning opgesteld. Met de nieuwe planning zijn we in staat om flexibeler om te gaan met veranderingen en uitdagingen die de afgelopen periode hebben gespeeld maar zeker ook de komende tijd op ons af blijven komen. Volgens deze planning zal iCAS op zijn vroegst eind 2026 operationeel zijn. Daarbij is uitloop tot 2028 mogelijk, afhankelijk van interne en externe ontwikkelingen.
In een omgeving waar externe partijen een snel veranderend wensenpakket aan LVNL voorleggen, staat voor LVNL één ding centraal: dat iCAS bij invoering veilig en robuust is. Vanuit dat uitgangspunt is de verwachting dat ook resultaten op het gebied van efficiëntie en duurzaamheid worden behaald.
Daarom zal LVNL zeer zorgvuldig te werk gaan bij de ingebruikname van het nieuwe systeem, mede omdat het huidige AAA-systeem voorlopig nog voldoet.