15. Materiële vaste activa

Overzicht verloop materiële vaste activa

(bedragen in € 1.000)

Gebouwen en terreinen

Verkeers-leidings-apparatuur

Overige bedrijfs-middelen

Activa in aanbouw

Totaal

Stand per 1 januari 2022

Aanschafwaarde

135.596

330.798

78.329

131.458

676.181

Cumulatieve afschrijvingen

-79.209

-263.326

-42.838

-

-385.373

Boekwaarde 1 januari 2022

56.387

67.472

35.491

131.458

290.808

Mutaties gedurende 2022

Investeringen

-

22

-

40.848

40.870

Desinvesteringen (aanschafwaarde)

-21

-768

-2.287

-

-3.076

Desinvesteringen (cumulatieve afschrijvingen)

13

582

2.251

-

2.846

Afschrijvingen

-3.023

-10.581

-5.740

-

-19.344

In gebruik genomen activa

555

8.649

5.376

-14.580

-

Saldo mutaties gedurende 2022

-2.476

-2.096

-400

26.268

21.296

Stand per 31 december 2022

Aanschafwaarde

136.130

338.701

81.418

157.726

713.975

Cumulatieve afschrijvingen

-82.219

-273.325

-46.327

-

-401.871

Boekwaarde 31 december 2022

53.911

65.376

35.091

157.726

312.104

Mutaties gedurende 2023

Investeringen

25

338

-

41.726

42.089

Desinvesteringen (aanschafwaarde)

-4

-1.449

-1.189

-

-2.642

Desinvesteringen (cumulatieve afschrijvingen)

4

1.387

992

-

2.383

Afschrijvingen

-3.078

-11.971

-5.896

-

-20.945

Bijzondere waardevermindering

-

-

-

-1.021

-1.021

In gebruik genomen activa

1.563

19.597

5.931

-27.091

-

Saldo mutaties gedurende 2023

-1.490

7.902

-162

13.614

19.864

Stand per 31 december 2023

Aanschafwaarde

137.714

357.187

86.160

171.340

753.422

Cumulatieve afschrijvingen

-85.293

-283.909

-51.231

-

-421.454

Boekwaarde per 31 december 2023

52.421

73.278

34.929

171.340

331.968

In verband met de toekomstige verwerving van materiële vaste activa zijn contractuele verplichtingen aangegaan, zoals nader is toegelicht in toelichting 25 Niet in de balans opgenomen verplichtingen. 

Op de materiële vaste activa zijn geen zekerheden aan derden verstrekt.

De geschatte gebruiksduur voor de huidige en vergelijkbare periodes is als volgt:

Materiële vaste activa

Component

Afschrijvingstermijn

Terreinen

Gebouwen en terreinen

-

Gebouwen

Gebouwen en terreinen

20-44 jaar

Verkeersleidingsapparatuur

Verkeersleidingsapparatuur

5-30 jaar

Installaties en machines

Overige bedrijfsmiddelen

10-25 jaar

Transportmiddelen

Overige bedrijfsmiddelen

5-10 jaar

Inventaris

Overige bedrijfsmiddelen

10 jaar

IT-middelen

Overige bedrijfsmiddelen

3-10 jaar

Op terreinen en activa in aanbouw wordt niet afgeschreven. De overboeking van activa in aanbouw naar materiële vaste activa vindt plaats nadat het activum operationeel in gebruik is genomen. Afschrijvingsmethoden, gebruiksduur en restwaarde worden jaarlijks geëvalueerd.

Buitengebruikstelling activa (desinvesteringen)

In 2023 zijn enkele activa buitengebruik gesteld. Het betreft met name IT-infrastructuur die is vervangen of niet meer in gebruik is. De resterende boekwaarde van de buitengebruik gestelde infrastructuur bedraagt 259 duizend euro en is onder de afschrijvingslasten verantwoord als buitengebruikstellingen (zie toelichting 12).

Schattingswijziging

De jaarlijkse evaluatie van de resterende gebruiksduur van activa heeft in 2023 geleid tot een aantal aanpassingen, waarvan de verlenging van de gebruiksduur van het huidige AAA-verkeersleidingssysteem en een aantal daaraan gerelateerde perifere systemen de belangrijkste zijn. Deze verlengingen hangen samen met de vertraging van de implementatie van het nieuwe iCAS verkeersleidingssysteem waardoor het huidige AAA-systeem naar verwachting tot eind 2027 door LVNL in gebruik is. De levensduuraanpassingen hebben eind 2023 plaatsgevonden en worden met ingang van 2024 prospectief toegepast. Deze levensduuraanpassingen hebben geen significante impact op toekomstige afschrijvingskosten aangezien de betreffende systemen reeds grotendeels zijn afgeschreven.

Activa in aanbouw

De activa in aanbouw worden op 31 december als volgt gespecificeerd:

(bedragen in € 1.000)

2023

2022

Primaire verkeersleidingssysteem (iCas)

105.754

94.774

Civiel-militaire samenwerking

15.542

15.573

Overige verkeersleidingssystemen

26.712

19.264

RECAT-TBS

-

10.159

Outbound Planning

7.438

6.498

Centralised Base

7.030

6.453

ICT-onderwerpen

4.320

1.049

Vervanging TAR-toezichttorens door WAM/ADS-B

-

938

Overige werken

4.544

3.018

Totaal

171.340

157.726

In gebruik genomen activa (investeringen)

In 2023 is voor 27,1 miljoen euro aan activa in gebruik genomen. Dit betreft onder meer:

  • ingebruikname van RECAT-TBS (het Intelligent Approach System) (10,7 miljoen euro)

  • ingebruikname van een modulair VMware-platform inclusief benodigde beheertooling (2,2 miljoen euro)

  • uitbreiding van de GAIN Poort capaciteit (1,9 miljoen euro)

  • vervanging van het RNNS NOGEPA Netwerk ten behoeve van communicatie en surveillance van helikopterverkeer boven de Noordzee (1,4 miljoen euro)

  • implementatie van basic CIS controls (920 duizend euro)

  • ingebruikname van de MosaiX-MIS interface (731 duizend euro)

  • reguliere afdelingsinvesteringen van afdeling Gebouwen, Services en Infrastructuur (3,0 miljoen euro)

Bijzondere waardevermindering activa in aanbouw

In december 2023 heeft LVNL besloten om project WAM/ADS-B (vervanging van de huidige TAR-toezichttorens op luchthaven Schiphol en Groningen Airport Eelde door het Wide Area Multilateration (WAM) and Automatic Dependent Surveillance Broadcast (ADS-B)-systeem) stop te zetten als gevolg van vertraging door technische tegenvallers. Als gevolg van deze technische tegenvallers zijn aanzienlijke scope-wijzigingen nodig om het systeem aan de gestelde eisen te laten voldoen en zijn de daarmee samenhangende verwachte implementatiekosten hoog. De huidige toezichttorens worden in de toekomst vervangen door twee conventionele mode-S radarsystemen. De resterende boekwaarde van de op dit project betrekking hebbende activa bedragen 1,0 miljoen euro en is onder de afschrijvingslasten verantwoord als bijzondere waardevermindering (zie toelichting 12).

Geactiveerde rente

In 2023 bedraagt de geactiveerde rente 928 duizend euro (2022: 629 duizend euro). Dit komt neer op een gemiddelde kapitaalkostenvoet van 2,36 procent (2022: 0,93 procent) voor generiek gefinancierde investeringen. Daarnaast heeft LVNL voor een aantal investeringen specifieke financiering aangetrokken. Voor de ontwikkeling van het primaire luchtverkeersleidingssysteem zijn specifieke leningen afgesloten. De geactiveerde rente voor deze investeringen wordt separaat berekend op basis van de rentepercentages van de bijbehorende leningen.