15. Materiële vaste activa
Overzicht verloop materiële vaste activa
(bedragen in € 1.000) |
Gebouwen en terreinen |
Verkeers-leidings-apparatuur |
Overige bedrijfs-middelen |
Activa in aanbouw |
Totaal |
Stand per 1 januari 2022 |
|||||
Aanschafwaarde |
135.596 |
330.798 |
78.329 |
131.458 |
676.181 |
Cumulatieve afschrijvingen |
-79.209 |
-263.326 |
-42.838 |
- |
-385.373 |
Boekwaarde 1 januari 2022 |
56.387 |
67.472 |
35.491 |
131.458 |
290.808 |
Mutaties gedurende 2022 |
|||||
Investeringen |
- |
22 |
- |
40.848 |
40.870 |
Desinvesteringen (aanschafwaarde) |
-21 |
-768 |
-2.287 |
- |
-3.076 |
Desinvesteringen (cumulatieve afschrijvingen) |
13 |
582 |
2.251 |
- |
2.846 |
Afschrijvingen |
-3.023 |
-10.581 |
-5.740 |
- |
-19.344 |
In gebruik genomen activa |
555 |
8.649 |
5.376 |
-14.580 |
- |
Saldo mutaties gedurende 2022 |
-2.476 |
-2.096 |
-400 |
26.268 |
21.296 |
Stand per 31 december 2022 |
|||||
Aanschafwaarde |
136.130 |
338.701 |
81.418 |
157.726 |
713.975 |
Cumulatieve afschrijvingen |
-82.219 |
-273.325 |
-46.327 |
- |
-401.871 |
Boekwaarde 31 december 2022 |
53.911 |
65.376 |
35.091 |
157.726 |
312.104 |
Mutaties gedurende 2023 |
|||||
Investeringen |
25 |
338 |
- |
41.726 |
42.089 |
Desinvesteringen (aanschafwaarde) |
-4 |
-1.449 |
-1.189 |
- |
-2.642 |
Desinvesteringen (cumulatieve afschrijvingen) |
4 |
1.387 |
992 |
- |
2.383 |
Afschrijvingen |
-3.078 |
-11.971 |
-5.896 |
- |
-20.945 |
Bijzondere waardevermindering |
- |
- |
- |
-1.021 |
-1.021 |
In gebruik genomen activa |
1.563 |
19.597 |
5.931 |
-27.091 |
- |
Saldo mutaties gedurende 2023 |
-1.490 |
7.902 |
-162 |
13.614 |
19.864 |
Stand per 31 december 2023 |
|||||
Aanschafwaarde |
137.714 |
357.187 |
86.160 |
171.340 |
753.422 |
Cumulatieve afschrijvingen |
-85.293 |
-283.909 |
-51.231 |
- |
-421.454 |
Boekwaarde per 31 december 2023 |
52.421 |
73.278 |
34.929 |
171.340 |
331.968 |
In verband met de toekomstige verwerving van materiële vaste activa zijn contractuele verplichtingen aangegaan, zoals nader is toegelicht in toelichting 25 Niet in de balans opgenomen verplichtingen.
Op de materiële vaste activa zijn geen zekerheden aan derden verstrekt.
De geschatte gebruiksduur voor de huidige en vergelijkbare periodes is als volgt:
Materiële vaste activa |
Component |
Afschrijvingstermijn |
Terreinen |
Gebouwen en terreinen |
- |
Gebouwen |
Gebouwen en terreinen |
20-44 jaar |
Verkeersleidingsapparatuur |
Verkeersleidingsapparatuur |
5-30 jaar |
Installaties en machines |
Overige bedrijfsmiddelen |
10-25 jaar |
Transportmiddelen |
Overige bedrijfsmiddelen |
5-10 jaar |
Inventaris |
Overige bedrijfsmiddelen |
10 jaar |
IT-middelen |
Overige bedrijfsmiddelen |
3-10 jaar |
Op terreinen en activa in aanbouw wordt niet afgeschreven. De overboeking van activa in aanbouw naar materiële vaste activa vindt plaats nadat het activum operationeel in gebruik is genomen. Afschrijvingsmethoden, gebruiksduur en restwaarde worden jaarlijks geëvalueerd.
Buitengebruikstelling activa (desinvesteringen)
In 2023 zijn enkele activa buitengebruik gesteld. Het betreft met name IT-infrastructuur die is vervangen of niet meer in gebruik is. De resterende boekwaarde van de buitengebruik gestelde infrastructuur bedraagt 259 duizend euro en is onder de afschrijvingslasten verantwoord als buitengebruikstellingen (zie toelichting 12).
Schattingswijziging
De jaarlijkse evaluatie van de resterende gebruiksduur van activa heeft in 2023 geleid tot een aantal aanpassingen, waarvan de verlenging van de gebruiksduur van het huidige AAA-verkeersleidingssysteem en een aantal daaraan gerelateerde perifere systemen de belangrijkste zijn. Deze verlengingen hangen samen met de vertraging van de implementatie van het nieuwe iCAS verkeersleidingssysteem waardoor het huidige AAA-systeem naar verwachting tot eind 2027 door LVNL in gebruik is. De levensduuraanpassingen hebben eind 2023 plaatsgevonden en worden met ingang van 2024 prospectief toegepast. Deze levensduuraanpassingen hebben geen significante impact op toekomstige afschrijvingskosten aangezien de betreffende systemen reeds grotendeels zijn afgeschreven.
Activa in aanbouw
De activa in aanbouw worden op 31 december als volgt gespecificeerd:
(bedragen in € 1.000) |
2023 |
2022 |
Primaire verkeersleidingssysteem (iCas) |
105.754 |
94.774 |
Civiel-militaire samenwerking |
15.542 |
15.573 |
Overige verkeersleidingssystemen |
26.712 |
19.264 |
RECAT-TBS |
- |
10.159 |
Outbound Planning |
7.438 |
6.498 |
Centralised Base |
7.030 |
6.453 |
ICT-onderwerpen |
4.320 |
1.049 |
Vervanging TAR-toezichttorens door WAM/ADS-B |
- |
938 |
Overige werken |
4.544 |
3.018 |
Totaal |
171.340 |
157.726 |
In gebruik genomen activa (investeringen)
In 2023 is voor 27,1 miljoen euro aan activa in gebruik genomen. Dit betreft onder meer:
ingebruikname van RECAT-TBS (het Intelligent Approach System) (10,7 miljoen euro)
ingebruikname van een modulair VMware-platform inclusief benodigde beheertooling (2,2 miljoen euro)
uitbreiding van de GAIN Poort capaciteit (1,9 miljoen euro)
vervanging van het RNNS NOGEPA Netwerk ten behoeve van communicatie en surveillance van helikopterverkeer boven de Noordzee (1,4 miljoen euro)
implementatie van basic CIS controls (920 duizend euro)
ingebruikname van de MosaiX-MIS interface (731 duizend euro)
reguliere afdelingsinvesteringen van afdeling Gebouwen, Services en Infrastructuur (3,0 miljoen euro)
Bijzondere waardevermindering activa in aanbouw
In december 2023 heeft LVNL besloten om project WAM/ADS-B (vervanging van de huidige TAR-toezichttorens op luchthaven Schiphol en Groningen Airport Eelde door het Wide Area Multilateration (WAM) and Automatic Dependent Surveillance Broadcast (ADS-B)-systeem) stop te zetten als gevolg van vertraging door technische tegenvallers. Als gevolg van deze technische tegenvallers zijn aanzienlijke scope-wijzigingen nodig om het systeem aan de gestelde eisen te laten voldoen en zijn de daarmee samenhangende verwachte implementatiekosten hoog. De huidige toezichttorens worden in de toekomst vervangen door twee conventionele mode-S radarsystemen. De resterende boekwaarde van de op dit project betrekking hebbende activa bedragen 1,0 miljoen euro en is onder de afschrijvingslasten verantwoord als bijzondere waardevermindering (zie toelichting 12).
Geactiveerde rente
In 2023 bedraagt de geactiveerde rente 928 duizend euro (2022: 629 duizend euro). Dit komt neer op een gemiddelde kapitaalkostenvoet van 2,36 procent (2022: 0,93 procent) voor generiek gefinancierde investeringen. Daarnaast heeft LVNL voor een aantal investeringen specifieke financiering aangetrokken. Voor de ontwikkeling van het primaire luchtverkeersleidingssysteem zijn specifieke leningen afgesloten. De geactiveerde rente voor deze investeringen wordt separaat berekend op basis van de rentepercentages van de bijbehorende leningen.