16. Gebruiksrechten en leaseverplichtingen

(bedragen in € 1.000)

2023

2022

Gebruiksrechten

42.646

61.146

Leaseverplichting

36.016

54.177

De gebruiksrechten bestaan met name uit erfpachtcontracten voor de LVNL-kantoorgebouwen en het Polaris-trainingscentrum op Schiphol-Oost, de verkeerstorens op Schiphol en overige erfpachtovereenkomsten voor onder meer plaatsing van radar- en bakensystemen. Daarnaast bestaan de gebruiksrechten uit gewaardeerde huurcontracten voor bedrijfsruimtes op Schiphol, Rotterdam The Hague Airport, Groningen Airport Eelde, Maastricht Aachen Airport en Luchthaven Lelystad en overige huur- en leasecontracten. In 2023 zijn enkele nieuwe contracten afgesloten, waarvan twee meerjarige contracten met betrekking tot IT-infrastructuur de grootste zijn.

Het verschil tussen de gebruiksrechten en de leaseverplichting wordt veroorzaakt door afgekochte erfpachtrechten voor trainingscentrum Polaris (5,1 miljoen euro) en gewaardeerde investeringsbijdrages voor gehuurde bedrijfsruimtes op Luchthaven Lelystad (1,5 miljoen euro). Beide kennen geen leaseverplichting en worden over de looptijd van de erfpachtovereenkomst respectievelijk huurovereenkomst afgeschreven.

Onder de algemene kosten (zie toelichting 13) is een bedrag van 5,6 miljoen euro (2022: 4,5 miljoen euro) opgenomen aan kosten gebruikersrechten. Dit bedrag bestaat uit:

  • Kortlopende licentiecontracten met een looptijd korter dan 12 maanden (4,7 miljoen euro). Deze contracten worden niet gewaardeerd conform IFRS 16.

  • Huurlijnen en huur van radiospectrum (0,8 miljoen euro). Hiervan heeft LVNL niet het unieke gebruiksrecht. In beide gevallen is de leverancier verantwoordelijk voor het functioneren van de huurlijnen dan wel radiofrequenties.

  • Overige contracten met een beperkte waarde (zogenaamde low-value activa) die niet zijn verantwoord als gebruiksrecht (0,1 miljoen euro).

Het verloopoverzicht van de gebruiksrechten is als volgt:

(bedragen in € 1.000)

Gebouwen en terreinen

Overige bedrijfsmiddelen

Totaal

Boekwaarde 1 januari 2022

53.014

3.555

56.569

Mutaties gedurende 2022

Nieuwe contracten

306

501

807

Afschrijvingen

-2.396

-1.741

-4.137

Voortijdige beëindiging leasecontract

-

-683

-683

Herwaarderingen

6.485

1.519

8.004

Levensduuraanpassingen erfpachtovereenkomsten

-

586

586

Saldo mutaties gedurende 2022

4.395

182

4.577

Boekwaarde 31 december 2022

57.409

3.737

61.146

Mutaties gedurende 2023

Nieuwe contracten

85

11.505

11.590

Afschrijvingen

-2.688

-1.735

-4.423

Voortijdige beëindiging leasecontract

-

-

-

Herwaarderingen

1.509

-517

992

Levensduuraanpassingen erfpachtovereenkomsten

-26.659

-

-26.659

Saldo mutaties gedurende 2023

-27.753

9.253

-18.500

Boekwaarde 31 december 2023

29.656

12.990

42.646

Het verloopoverzicht van de leaseverplichting is als volgt:

(bedragen in € 1.000)

Gebouwen en terreinen

Overige bedrijfsmiddelen

Totaal

Stand per 1 januari 2022

47.607

1.617

49.224

Mutaties gedurende 2022

Nieuwe contracten

306

501

807

Toevoeging rente

392

-

392

Betaalde huur/lease-termijnen

-2.459

-1.518

-3.977

Voortijdige beëindiging leasecontract

-

-97

-97

Herwaarderingen

6.309

1.519

7.828

Levensduuraanpassingen erfpachtovereenkomsten

-

-

-

Saldo mutaties gedurende 2022

4.548

405

4.953

Stand per 31 december 2022

52.155

2.022

54.177

Mutaties gedurende 2023

Nieuwe contracten

85

11.505

11.590

Toevoeging rente

429

-

429

Betaalde huur/lease-termijnen

-2.770

-1.513

-4.283

Voortijdige beëindiging leasecontract

-

-

-

Herwaarderingen

-214

976

762

Levensduuraanpassingen erfpachtovereenkomsten

-26.659

-

-26.659

Saldo mutaties gedurende 2023

-29.129

10.968

-18.161

Stand per 31 december 2023

23.026

12.990

36.016

De leaseverplichting bedraagt ultimo 2023 in totaal 36,0 miljoen euro. Het kortlopende deel van de verplichting bedraagt 5,2 miljoen euro.

De herwaardering van het gebruiksrecht en de leaseverplichting is het gevolg van aanpassingen op bestaande contracten. Tussen de herwaardering van het gebruiksrecht en de leaseverplichting zit een verschil van 0,2 miljoen euro (2022: 0,2 miljoen euro), wat voornamelijk veroorzaakt wordt door rentekosten vanuit erfpachtcontracten op Schiphol-Oost.

In 2023 heeft een levensduuraanpassing plaatsgevonden met betrekking tot de erfpachtovereenkomsten van de LVNL-kantoorgebouwen op Schiphol-Oost. Deze erfpachtovereenkomsten hebben een looptijd tot 2037. In het verleden zijn onterecht de looptijden van deze erfpachtovereenkomsten gelijkgetrokken met de looptijd van de erfpachtovereenkomst van trainingscentrum Polaris, namelijk tot 2058. Aangezien de contractuele verplichting niet verder gaat dan tot het jaar 2037, is met ingang van 2023 de contractuele looptijd aangehouden voor de erfpachtovereenkomsten van deze kantoorgebouwen. Als gevolg van deze wijziging zijn zowel de gebruiksrechten als de leaseverplichting voor gebouwen en terreinen met 26,7 miljoen euro afgenomen. De aanpassing heeft geen resultaatimpact.