Vooruitblik naar 2025

Al bijna honderd jaar werken we onafgebroken aan een veilig luchtruim. Een belangrijke taak waarbij een team van specialisten onmisbaar is. Het Nederlandse luchtruim is een van de meest complexe ter wereld. Schiphol is, ondanks de kleine thuismarkt, een belangrijke speler in Europa. Ook op de militaire velden wordt een grote verscheidenheid aan luchtverkeer begeleid.

In 2025 bouwen we voort op onze goede prestaties in 2024 en werken we toe naar het waarmaken van onze ambitie dat we in 2030 toekomstbestendig zijn. Hiervoor moderniseren we de wijze waarop onze mensen, systemen en procedures de verkeersafhandeling mogelijk maken. Dit doen we stapsgewijs en doelbewust, zodat we in kunnen blijven spelen op nieuwe ontwikkelingen. De uitdaging is dat we dit doen in de steeds complexer wordende realiteit van de Nederlandse luchtvaart. We doen dit niet alleen: we werken samen met onze partners om deze ambitie te realiseren.

Wat gaan we doen

Om onze strategie uit te voeren moet LVNL keuzes maken. We kunnen veel, maar niet alles kan tegelijk. Bij het maken van keuzes staat de continuïteit van een veilige en stabiele operatie bovenaan. We stemmen onze keuzes af met onze stakeholders en onze opdrachtgever. LVNL werkt dit jaar aan het veilig mogelijk maken van de NAVO-top in Den Haag, waarbij er ook ruimte blijft bestaan voor het reguliere commerciële vliegverkeer. Voor de continuïteit van de operatie is het van belang dat systemen goed onderhouden worden en tijdig vervangen worden. In 2025 wordt het Instrument Landing System van de Buitenveldertbaan vervangen. We doen dit op het moment dat Schiphol de baan in groot onderhoud heeft, zodat de omgeving maar één keer hinder ondervindt. Daarnaast is het een belangrijke prioriteit om het aantal verkeersleiders te vergroten. Projecten die daaraan bijdragen zijn het verbeteren van onze simulatoren en het realiseren van het één-torenconcept. Daarbij wordt al het verkeer op de luchthaven Schiphol vanuit één toren begeleid in plaats van twee. Dit leidt tot efficiëntere inzetbaarheid van het operationele personeel. Om te borgen dat drones veilig in het Nederlandse luchtruim gebruikt kunnen worden, bereidt LVNL zich voor op de toewijzing van de rol van Common Information Service Provider voor Nederland.

Om ervoor te zorgen dat we toekomstbestendig zijn is de vervanging van het luchtverkeersleidingssysteem AAA, het hart van onze organisatie, een belangrijk project. Het iTEC based Centre Automation System (iCAS) is één van de belangrijkste building blocks, waarmee we invulling kunnen geven aan de doelen van een Single European Sky. iCAS maakt het voor de toekomst mogelijk om aanpassingen, vanuit onder andere het programma Luchtruimherziening, sneller en eenvoudiger door te voeren. Het vormt zo de basis voor toekomstige verbeteringen in het luchtruim, zoals een traject-gebaseerde operatie, flexibel gebruik van militair- en burgerluchtruim en efficiënte klim- en daalprofielen van en naar de Nederlandse luchthavens. Hierdoor wordt hinder beperkt en minder CO₂ uitgestoten.

Om onze bedrijfsvoering verder te verbeteren, werken wij aan de integratie van de militaire verkeersleiding. Dit is een complex traject waar veel verschillende partijen bij betrokken zijn. Door op termijn de werkwijze van alle luchtverkeersleiders die werken in het lagere luchtruim van Nederland te integreren, kunnen we het luchtruim van Nederland nog efficiënter beheren voor de civiele luchtvaart én de militaire trainingsbehoefte. De implementatie van de Common Information Service rol zorgt ervoor dat onbemande luchtvaart en bemande luchtvaart veilig in het Nederlandse luchtruim kunnen vliegen. Op het gebied van duurzaamheid werken wij aan het behouden van ons CANSO GreenATM Level 3 certificaat en verduurzamen wij onze gebouwen.

LVNL draagt maatschappelijk bij door de nationale overheid te adviseren bij het vormen van beleid. Daarvoor voeren we uitvoeringstoetsen uit om te controleren of het nieuwe beleid in de praktijk veilig uitvoerbaar is. Zo zijn er bijvoorbeeld in 2024 uitvoeringstoetsen uitgevoerd voor de maatregelen uit de Balanced Approach en op het Luchthavenbesluit voor Groningen Airport Eelde. Voor 2025 worden uitvoeringstoetsen verwacht voor de Luchthavenbesluiten van Groningen Airport Eelde, Maastricht Aachen Airport, Luchthaven Lelystad, Rotterdam The Hague Airport en het Luchthavenverkeersbesluit voor Schiphol.

Ook levert LVNL haar bijdrage aan het verminderen van de impact van de luchtvaart op de omgeving. Dit doen we lokaal op en rond luchthavens, bijvoorbeeld door te werken aan het sectorbrede plan van aanpak voor de uitrol van het Sustainable Ground Movement programma op Schiphol, maar ook nationaal binnen het programma Luchtruimherziening. Daarin werkt LVNL met de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Defensie, het Commando Luchtstrijdkrachten en MUAC aan een stillere en schonere luchtvaart en een verbeterde militaire missie-effectiviteit. Dit wordt gedaan door waar mogelijk kortere routes te maken en landende vliegtuigen zoveel mogelijk continu te laten dalen, waardoor er minder geluidsoverlast ontstaat en minder uitstoot.

Financiën

De tarieven voor 2025 zijn bepaald op basis van het ingediende performance plan 2025-2029 (RP4). Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft eind 2024 ingestemd met de begroting voor 2025 van LVNL. LVNL is nog in afwachting van goedkeuring van het performance plan door de Europese Commissie. Het plan van LVNL maakt onderdeel uit van het performance plan dat met andere FABEC-lidstaten is ingediend. De beoordeling door de Europese Commissie van het FABEC performance plan 2025-2029 volgt in het eerste half jaar van 2025. In overeenstemming met de regelgeving is 2025 het derde jaar waarin de verliezen, die zijn geleden in de COVID-19-jaren 2020 en 2021, worden verrekend met de luchtvaartmaatschappijen. Door deze verrekening is LVNL in staat het negatieve rekening-courantsaldo terug te dringen. Door hogere lasten en lagere verkeersvolumes is de aflossing op de rekening-courantpositie tot op heden beperkt gebleven. Het hogere tarief dat gehanteerd wordt in 2025 zal leiden tot een hogere inkomende kasstroom en daarmee een, naar verwachting, lagere eindstand van de rekening-courantfaciliteit eind 2025.

In het licht van bovenstaande beschikt LVNL over een rekening-courantfaciliteit bij het ministerie van Financiën. De maximale rekening-courantpositie bedraagt 275 miljoen euro.
De verwachting is dat de liquiditeit hiermee geborgd is voor het komende jaar. Daarnaast staat het ministerie garant voor de financiering van langlopende leningen waarmee de toekomstige uitgaven voor onder andere de vervanging van het luchtverkeersleidingsysteem zijn geborgd.