Veiligheid
Veiligheid
Onze kerntaak is de veilige afhandeling van het vliegverkeer: het voorkomen van botsingen in de lucht en op de grond, tussen vliegtuigen of met andere voertuigen of obstakels. Ook voorkomen we ongevallen als gevolg van zogturbulentie. Deze turbulentie treedt op achter de beide vleugeltippen van een vliegtuig.
Alle processen van LVNL zijn in één integraal managementsysteem opgenomen. Hiermee maken we voor onze klanten en betrokkenen inzicht in onze dienstverlening transparant. Dat doen we in overeenstemming met de wet- en regelgeving en we passen 'best practices' toe. Het managementsysteem omvat alle aspecten van het besturen van de organisatie: veiligheid, beveiliging, crisis en contingency, efficiëntie, financiën, kwaliteit, omgeving en personeel. Om het hoge niveau van professionaliteit te behouden is en blijft LVNL gecertificeerd volgens de IS09001-kwaliteitseisen, de 'Common Requirements' verordening (EU 2017/373) en de Europese 'licensing luchtverkeersleidingspersoneel' verordening (EU 2015/340).
Binnen ons integrale managementsysteem hebben we een veiligheidsmanagementsysteem. Dat omvat alle benodigde procedures en methoden om de veiligheid van onze dienstverlening te borgen.
Veiligheid in vogelvlucht
LVNL registreert vele tientallen indicatoren voor het monitoren van onze veiligheidsprestaties. In dit overzicht geven we enkele van de belangrijkste.
Directeur Operations:
“De trend in serious en major voorvallen laat over 2024 een duidelijke daling zien, zowel in het totaal aan voorvallen als in het aandeel vanuit LVNL. De jarenlange inspanning in het gronddomein maar ook op het gebied van runway incursions werpen hun vruchten af: dit geeft vertrouwen dat we bekende risico’s onder het acceptabele niveau houden.”
General Manager Regional Unit:
“Ondanks personeelskrapte is afgelopen jaar een stabiele en voorspelbare luchtverkeersleiding geleverd op de regionale luchthavens Groningen en Maastricht. Zelfs met de drukte door de KLM luchtvaartschool op Eelde. We werkten het afgelopen jaar ook verder aan onze veiligheidscultuur en professionaliteit. We sluiten 2024 positief af!”
Runway Incursions Schiphol
Een aanzienlijke afname van het aantal in 2024. Belangrijker is dat alle voorvallen in de laagste ernst-categorie vielen.
Separatieonderschrijdingen LVNL
Ondanks een sterke toename van het aantal vliegbewegingen ten opzichte van vorig jaar zien wij geen significante stijging in het aantal separatieonderschrijdingen.
Luchtruimschendingen
Airspace infringements nemen door de gezamenlijke inspanningen met sectorpartijen en overheid af, maar het blijft een onderwerp dat permanente aandacht vergt.
Effectiviteit van Safety Management System (SMS)
n de Europese regelgeving zijn veiligheidsindicatoren vastgelegd waarover wij rapporteren. LVNL voldoet in 2024 weer aan de doelstelling die aan de Effectiveness of Safety Management score wordt gesteld. Het resultaat ten opzichte van 2023 bleef daarmee ongewijzigd.
Het jaar 2024 kende een aantal opvallend sterke veiligheidspunten:
Consistente daling van het aantal runway incursions op Schiphol tot een all-time low.
Slechts vijf serious voorvallen in het Nederlandse luchtruim, allen veroorzaakt door drones. Om aandacht te vragen voor de problematiek van drones in het Nederlandse gecontroleerde luchtruim, stuurden we een dringende brief naar ons ministerie.
De neergaande trend in voorvalmeldingen op Lelystad – mede door de inspanningen van het Lelystad Safety Team.
Afname in en beperkte ernst van luchtruimschendingen of airspace infringements van visual flight rules (VFR)-verkeer op Schiphol én beperkte ernst (effect van uitluisterplicht).
Afname in level busts Schiphol (mede door Pilot Selected Level (PSL)/Barometric Pressure Setting (BPS)-warnings in ons verkeersleidingssysteem). Een level bust is een vliegtuig dat afwijkt van de door de verkeersleider opgedragen hoogte.
Afname Traffic Collision Avoidance System (TCAS)-meldingen door introductie TMA 8. Deze wijziging zorgt ervoor dat ongecontroleerd verkeer onder de Schiphol TMA verticaal minder dicht in de buurt komt van commercieel verkeer.
Veiligheid in detail
Amsterdam Area Control Centre (ACC)
Per 100.000 vliegbewegingen nam het aantal voorvallen iets af. Afwijkingen in hoogte waren de meest voorkomende voorvallen bij ACC. Er is hier, in het kader van bewustwording, regelmatig contact over met de betreffende operators en vliegclubs.
Schiphol Approach
Het aantal voorvallen per 100.000 bewegingen steeg licht. In de ‘top vijf’ van voorvallen stonden verlies van separatie, afwijkingen in snelheid, wake turbulence, afwijkingen in de nadering en afwijkingen van opgedragen koers.
Het aandeel serious/major voorvallen (met uitzondering van drones) nam wel af.
Schiphol Ground
Gemelde voorvallen namen af, zowel in aantal als ernst. Dit is mede het gevolg van diverse acties vanuit het Ground Movement Safety Team (GMST), de sectorbrede taskforce van het iSMS. Taxi-voorvallen en startup en pushback kwamen het vaakst voor. De belangrijkste acties zijn:
Verbeterde beschikbaarheid en werking van website met pushbackprocedures (beschikbaar voor pushback-chauffeurs);
Awareness-acties richting flight crews over specifieke 'hotspots' aangaande taxi-voorvallen;
Verbeterde awareness/training voor ground controllers aangaande specifieke probleemgebieden in pushback- en taxifase.
Rotterdam The Hague Airport
Bij Rotterdam The Hague Airport zagen we een negatieve trend. Er waren aanzienlijk meer meldingen in 2024 dan in 2023. Afwijkingen van standaard R/T-procedures door zowel verkeersleiders als vliegers zorgden voor veel meldingen. Ook zagen we veel taxivoorvallen en luchtruimschendingen.
Verscherpte aandacht voor voorvallen met het Traffic Collision Avoidance System heeft geleid tot een toename van meldingen. Daarnaast vonden er veel geautoriseerde én ongeautoriseerde drone-vluchten plaats in de Rotterdam CTR: dit betrof relatief nieuwe procedures en werkwijzen, met een hoog aandeel in de voorvallenstatistiek. Er zijn verschillende maatregelen genomen om deze trend te doorbreken.
Lelystad Airport
Door goede interne en externe opvolging van voorvalmeldingen is het aantal meldingen de afgelopen jaren gestaag gedaald. Doordat toestellen iets te dicht op elkaar uitkomen bij het gebruik van de baan, door snelheidsverschillen, te vroeg/te laat voor de baan indraaien of te langzaam van de baan afdraaien, komen 'go-arounds' in het circuit het vaakst voor.
Groningen Airport Eelde
Het verkeer is in 2024 gegroeid ten opzichte van 2023. Het aantal voorvalmeldingen is ook gestegen. Er werd vrij veel foutief getaxied door toestellen door onduidelijkheid in de markeringen op de luchthaven. Verkeersleiders hadden extra aandacht voor dit fenomeen hetgeen leidde tot meer meldingen.
Maastricht Aachen Airport
Er waren geen serious of major voorvallen op Maastricht Aachen Airport. Airspace infringements kwamen daarentegen wel regelmatig voor.
Trends van serious/major voorvallen
Afgezien van de coronaperiode is over de jaren heen het totaal serious/major voorvallen per 100.000 vliegbewegingen langzaam aan het dalen. Het aandeel ground-voorvallen nam door gerichte inspanningen af.
Ongeautoriseerde drones
Het aantal meldingen van ongeautoriseerde drones in het Nederlandse luchtruim was zoals gebruikelijk in de zomermaanden het hoogst, maar nam ook sterk toe ten opzichte van vorig jaar. Zorgelijk is dat de voorvallen een ernstiger aard krijgen, dus dichter bij vliegtuigen worden waargenomen.
Online gepubliceerde voorvallen
LVNL publiceert op haar website voorvallen en resultaten van voorvallenonderzoeken, conform vastgestelde criteria. Het betreft voorvallen van het type 'serious' of 'major' die gerelateerd zijn aan de uitvoeringstaak van LVNL. Wij melden deze voorvallen tevens bij de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) en de Inspectie Leefomgeving en Transport. Het gaat om voorvallen die gebeuren onder verantwoordelijkheid van de LVNL-luchtverkeersleiding en niet om technische of operationele zaken van vliegtuigen en/of de luchthavens.
In 2024 publiceerden wij zeven voorvallen op onze website, zie https://www.lvnl.nl/voorvallen.
.