Bericht van de raad van toezicht

Bericht van de raad van toezicht

De raad van toezicht handelt op basis van verantwoordelijkheden en bevoegdheden die door wet- en regelgeving aan hem zijn toegekend.

De diverse taken en bevoegdheden van de raad staan omschreven in de Wet luchtvaart, Kaderwet zelfstandige bestuursorganen, Regeling sturing van en toezicht op de Luchtverkeersleiding Nederland en het Reglement Raad van Toezicht. Daarnaast volgt de raad de Code Goed Bestuur Publieke Dienstverleners. De raad heeft, overeenkomstig hetgeen is bepaald in en bij de Wet en het deskundigenprofiel, tot taak toezicht te houden op het beleid en de strategie van het bestuur en de algemene gang van zaken binnen LVNL. De raad van toezicht oefent onafhankelijk van bestuur en minister toezicht uit. De raad richt zich bij de vervulling van de taak naar het belang van LVNL. Daartoe weegt de raad de in aanmerking komende belangen van de bij LVNL betrokkenen en het algemeen belang af. In de Wet Luchtvaart staat beschreven welke bestuursbesluiten voorafgaande instemming van de raad van toezicht behoeven.

In 2024 is een traject gestart om de corporate visie en strategie opnieuw vorm te geven. De raad was hierbij nauw betrokken. Enerzijds is de raad steeds geïnformeerd tijdens zijn vergaderingen over de laatste stand van zaken. Anderzijds hebben de raadsleden en het bestuur tijdens de vergaderingen zelf ook regelmatig gediscussieerd over de strategische doelen van LVNL. De raad ondersteunt de nieuwe corporate visie en strategie en de keuze voor de nieuwe purpose die begin 2025 is gecommuniceerd.

De raad werd in iedere vergadering geïnformeerd over de ontwikkelingen op het gebied van cybersecurity. In juni heeft de raad samen met het bestuur een dilemmasessie gehouden, waarbij specifiek de aandacht uitging naar ransomware. Het doel van deze sessie was inzicht krijgen in wat een cybercrisis voor LVNL kan betekenen en welke dilemma’s zich kunnen voordoen.

Ook was de sessie bedoeld om met elkaar te doorleven welke beslissingen er in dat geval op bestuurlijk niveau liggen. Daarnaast is geïnventariseerd welke eventuele knelpunten en verbeterpunten er zijn voor de aanpak van cybersecurity-incidenten.

Naar aanleiding van de toenemende complexiteit en belang van het IT/OT domein én de verbreding van het takenpakket als gevolg van de komende integratie 1ATM, heeft de raad ingestemd met een aanpassing van de topstructuur van LVNL. Het huidige bestuur, CEO en CFO, wordt in 2025 uitgebreid met een Chief Information Officer (CIO). Deze CIO is statutair bevoegd en maakt deel uit van het driehoofdige bestuur en wordt dus toegevoegd aan het bestuurlijk overleg.

Overige onderwerpen die besproken zijn in de vergadering zijn de uitkomsten van het stakeholderwaarderingsonderzoek en de vijfjaarlijkse wettelijke evaluatie. Daarnaast werd de raad in iedere vergadering geïnformeerd over de stand van zaken rondom de drie topprojecten iCAS, 1ATM en voldoende verkeersleiders. Een delegatie van de leden van de raad heeft in december de eerste iCAS Night Live Operation met back-up systeem Phoenix bijgewoond.

In de vergadering van april besprak de raad onder andere het jaarverslag inclusief de jaarrekening en het accountantsverslag 2023, waarbij de externe accountant aanwezig was. Vervolgens stemde de raad in met de stukken, is de controleverklaring van de accountant afgegeven en verleende de raad decharge aan het bestuur over het gevoerde beleid in 2023.

In de vergadering van oktober stemde de raad in met het Bedrijfs- en Jaarplan 2025-2029.

De raad heeft een verklaring van geen bedenkingen afgegeven voor de investering Vervanging TAR1.

Samenstelling raad van toezicht

De leden van de raad zijn geselecteerd op basis van een deskundigenprofiel. Dit deskundigenprofiel is opgenomen in het Reglement Raad van Toezicht. De raad constateerde dat zijn samenstelling voldoende divers is. In 2024 bestond de raad uit vijf leden, van wie één lid op voordracht van de minister van Defensie. De samenstelling van de raad van toezicht is gedurende 2024 niet gewijzigd.

Per 1 maart 2024 is Fieke van der Lecq op verzoek van de raad van toezicht herbenoemd. Voor een gelijkmatig rooster van aftreden was deze herbenoeming voor twee jaar. Mariken Schoenmakers is op verzoek van de raad van toezicht per 1 oktober 2024 herbenoemd als lid van de raad van toezicht voor een termijn van vier jaar. Jac Jansen is op verzoek van de minister van Defensie per 1 oktober 2024 herbenoemd als lid van de raad van toezicht voor een termijn van vier jaar. Mel Kroon en Fieke van der Lecq hebben om tussentijds ontslag verzocht bij de minister, beiden per 1 januari 2025. Wij danken beiden voor hun waardevolle inzet en betrokkenheid in de afgelopen jaren. Met ingang van 1 januari 2025 zijn twee nieuwe leden toegetreden tot de raad van toezicht van LVNL. Op voordracht van de raad van toezicht zijn Jacco Hoekstra en Roelien Ritsema van Eck door de minister van IenW in deze rol benoemd.

De raad heeft een benoemings- en remuneratiecommissie, een veiligheidscommissie en een auditcommissie. De onderstaande tabel toont de verschillende commissies en deelnemers in 2024:

Deelnemers raad van toezicht commissies 2024.

Met het vertrek van Michiel van Dorst per 1 april 2025 is – op advies van de raad van toezicht – door de minister besloten om Jac Jansen te benoemen als interim CEO, waarmee Jac per 1 maart 2025 is teruggetreden als lid van de raad van toezicht. Na de interimperiode komt hij, op verzoek van de raad van toezicht, als adviseur terug in de raad van toezicht.

Functioneren raad van toezicht

De raad heeft zijn taken goed kunnen vervullen. De leden voldoen aan de onafhankelijkheidsvereisten zoals vermeld in de Code Goed Bestuur Publieke Dienstverleners. Eén lid is benoemd op voordracht van de minister van Defensie. De werkwijze van de raad van toezicht is vastgelegd in een reglement dat voldoet aan de relevante regelgeving en de raad functioneert dienovereenkomstig. De raad geeft zich volledig en voortdurend rekenschap van de wettelijke taken en evalueert periodiek zijn functioneren.

Daarnaast zijn er diverse andere bijeenkomsten geweest:

Uit de commissies

Veiligheidscommissie

De veiligheidscommissie heeft in 2024 steeds voorafgaand aan de reguliere raadsvergaderingen vergaderd. Onderwerpen die aan de orde komen zijn de interne veiligheidsrapportages, de rapportages van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV), de inrichting en werking van het veiligheidsmanagementsysteem van LVNL, de verbeteringen van dit systeem en de inzet van LVNL in het sectorbrede ISMS. Het bestuur, de directeur Operations, manager Regio Unit en de safety manager informeren de commissie adequaat over de veiligheidsprestaties en relevante ontwikkelingen in het safety managementsysteem. De commissie volgt de voortgang en status van de voorvallenonderzoeken, de resultaten en de verbetermaatregelen die LVNL naar aanleiding daarvan neemt. Dat geldt ook voor de rapportages van externe onderzoeken.

In 2023 is een uitluisterplicht onder de Schiphol TMA ingevoerd. Deze maatregel zorgt ervoor dat vliegers eerder kunnen worden gewaarschuwd bij een mogelijke airspace infringement. In 2024 is zichtbaar dat dit een positief effect heeft op de ernst en duur van de airspace infringements.

Er is uitgebreid gesproken over de impact van ongeautoriseerde dronevluchten op de luchtvaartveiligheid in Nederland. In het gecontroleerde luchtruim vormen ze een risico voor het bemande vliegverkeer. De toename van deze dronevluchten nabij vliegvelden en de ernst van de bijbehorende meldingen zijn bijzonder zorgwekkend. LVNL heeft geen wettelijke taak en beschikt niet over de middelen om drones te detecteren, en is daardoor afhankelijk van meldingen door piloten aan de luchtverkeersleiders. Het waarborgen van de veiligheid in het Nederlandse luchtruim daarentegen is wel een wettelijke taak van LVNL.

Ook heeft de commissie zich laten informeren over de voortgang van het programma ‘Groene zone’. Dit programma is ingericht naar aanleiding van het rapport van de Arbeidsinspectie aan Luchthaven Schiphol, om de luchtkwaliteit voor de medewerkers op het platform te verbeteren.

Benoemings- en renumeratiecommissie

In de vergaderingen met de raad van toezicht legt het bestuur verantwoording af over de prestaties en de bedrijfsvoering. Namens de raad heeft de benoemings- en renumeratiecommissie met de leden van het bestuur individueel gesproken over hun functioneren. Ook sprak de commissie met de Secretaris-Generaal van IenW over de benoemingstermijnen van de leden van de raad van toezicht en het rooster van aftreden van zowel de raad van toezicht als het bestuur. Dit onder andere met het oog op de continuïteit en stabiliteit van het bestuur, aangezien de tweede benoemingstermijn van beide bestuursleden in 2026 afloopt.

Auditcommissie

De auditcommissie vergadert twee weken voorafgaand aan de reguliere raadsvergaderingen. De vaste aandachtsgebieden zijn finance, risk, audit en reporting. Jaarlijks terugkerende onderwerpen zijn de jaarrekening, de ontwikkeling van de bestemmingsreserve, het jaarverslag, het controleplan van de externe accountant, de management letter, het accountantsverslag, fraude en het interne en externe auditplan. Ook hebben de jaarlijkse besloten gesprekken met de accountant en de manager Operational Risk Management plaatsgevonden.

In 2024 heeft LVNL het performance plan voor referentieperiode 4 (2025-2029) opgesteld. Dit plan komt overeen met de begroting 2025-2029. De auditcommissie heeft zich gedurende het jaar uitgebreid laten informeren over de totstandkoming en inhoud van dit plan. Ook is stilgestaan bij het investeringsplan 2025-2029 dat onderdeel uitmaakt van de begroting. De auditcommissie heeft meegedacht met het onderzoek naar de bandbreedte van het bestemmingsfonds dat in referentieperiode 4 van toepassing is. Daarnaast heeft zij een deep dive uitgevoerd op de renovatie en verduurzaming van het hoofdkantoor op Schiphol Oost.

Driemaal zijn de toprisico’s en de beheersing daarvan besproken. Ook is de raad geïnformeerd over de uitkomsten en opvolging van de diverse interne en externe audits die in 2024 zijn uitgevoerd en het auditjaarplan 2025.

Visie op de toekomst

Met de nieuwe corporate visie en strategie is, naast de stip op de horizon in 2045, de positionering van LVNL voor de komende vijf jaar tot 2030 bepaald. De basis blijft staan: het voldoen aan de wettelijke taken om een veilige, vlotte en duurzame afhandeling van het vliegverkeer te verzorgen in een context die steeds complexer wordt. Hierbij zijn de medewerkers van het grootste belang. Om relevant te blijven, zowel nu als in de toekomst, combineert LVNL continuïteit met het realiseren van verandering. Tot slot blijft LVNL koersvast en creëert duurzame waarde voor de samenleving, klanten en partners. Een logisch gevolg hiervan is dat in 2025 de focus blijft op de drie topprojecten: de invoering van iCAS, het aantrekken en opleiden van voldoende verkeersleiders en de samenvoeging van de civiele en militaire luchtverkeersleiding.

Tot slot

De raad van toezicht heeft kennisgenomen van het door het bestuur opgestelde jaarverslag en de jaarrekening 2024 en stemt in met de inhoud daarvan. De raad constateert dat over 2024 een goedkeurende controleverklaring van de onafhankelijke accountant is verkregen en heeft kennisgenomen van de bevindingen van de onafhankelijke accountant.

Wij spreken onze dank en waardering uit voor de inspanningen die het bestuur en alle medewerkers van Luchtverkeersleiding Nederland hebben geleverd het afgelopen jaar.