Interview: “Ondanks tekorten een goed jaar”

Maatregelen bij de verkeersleiding in een drukke zomer

In 2024 werd hard gewerkt aan oplossingen voor het verkeersleiderstekort. De eerste maatregelen lieten hun effect zien in een drukke zomer. Luchtverkeersleider en unit manager Bart Jan Jansen vertelt over de zeilen die afgelopen jaar werden bijgezet.

“Het maakte ons trots dit jaar: het was druk en ondanks de personeelstekorten draaide de operatie op volle toeren. In de aanloop naar de zomer hadden we te maken met veel slecht weer, noodgevallen en baanonderhoud. Ook onder die omstandigheden wisten we al het verkeer veilig en efficiënt af te handelen.”

Geen vierde baan

Omdat de tekorten bij de luchtverkeersleiding na de coronaperiode waren opgelopen, is er in 2023 een taskforce opgericht. “Om te zorgen dat we het werk veilig en efficiënt kunnen blijven doen, zijn er afgelopen jaar verschillende maatregelen onderzocht en ingevoerd. Zo zijn we deze zomer gestart met 2+1-baangebruik in plaats van 2+2: óf twee landingsbanen en één startbaan open, óf andersom. Daarmee ‘besparen’ we diensten van luchtverkeersleiders. Maar het betekent dus ook dat we bij piekovergangen geen vierde baan openen, wat we eerder wel deden. Al met al pakte deze maatregel goed uit.”

Extra inzet

“Daarnaast deden we een oproep tot de verkoop van vrije dagen, waarmee we voor extra inzet van de collega-luchtverkeersleiders konden zorgen. Hierdoor hebben we het deze zomer goed gered met de bezetting. En bleef er ook wat ruimte voor kantoordiensten van luchtverkeersleiders, die als operationeel experts meewerken aan bijvoorbeeld safety-onderzoeken en de ontwikkeling van het nieuwe luchtverkeersleidingssysteem iCAS.”

Een andere maatregel waarvoor de weg dit jaar werd vrijgemaakt, is het invoeren van de dubbele APART: het opleiden van zes in plaats van vier trainees tijdens de Approach & Arrival Training in de simulator. “Zo stomen we in kortere tijd meer luchtverkeersleiders klaar voor het werk.”

Pittige dagen

Ondertussen moest er, in de aanloop naar de zomer, met veel slecht weer boven Schiphol gewerkt worden. “Onweer en intense buien hebben een grote impact op het baangebruik en onze afhandeling. We hebben pittige dagen gehad waarop vliegtuigen, vlak voordat ze er waren, niet konden landen vanwege een onweersbui. Zulke omstandigheden vragen veel creativiteit – veel meer dan in een helder luchtruim. De diensten duurden lang en waren intensief, maar de collega’s hebben het verkeer heel goed kunnen afhandelen met elkaar.”

Onderhoud en noodgevallen

Ook het baanonderhoud vroeg om andere oplossingen. “Starten en landen moest deze zomer vanwege baanonderhoud vaker op dezelfde baan plaatsvinden. En het onderhoud aan taxibanen vroeg om eenrichtingsverkeer, in plaats van het gebruikelijke tweerichtingsverkeer. Dat was een behoorlijke puzzel. Tegelijkertijd was er een groot aantal noodgevallen: vliegtuigen met pech of met een medisch noodgeval aan boord. Ook dat zijn verstoringen van de standaardpatronen – maar toch werd het verkeer goed en veilig afgehandeld. Een mooie prestatie van alle collega’s.”

Gezamenlijke denkkracht

Een van de dingen die het oprichten van de taskforce heeft gebracht, is dat iedereen in de organisatie heeft meegedacht. “Vanuit allerlei afdelingen zijn oplossingen aangedragen, overal staat het probleem nu op de kaart en wordt de urgentie gevoeld. Het open gesprek over al die mogelijke oplossingsrichtingen is belangrijk en nuttig – ook al blijkt de ene maatregel beter uitvoerbaar dan de andere. Er wordt hard gewerkt om het tekort in te lopen.”

Geslaagden

Gevierd werd dan ook dat de ene na de andere trainee een deelrating haalde of de volledige opleiding afrondde. Van Eelde tot Gilze Rijen, van Schiphol tot Beek, elk kwartaal was er reden tot bloemen en taart. “Een groot compliment ook naar trainers en coaches, die in alle drukte deze mensen opleidden.”