Integratie militaire en civiele luchtverkeersleiding
Het laatste topproject betreft 1ATM. In 2019 is door de minister van Infrastructuur en Waterstaat en de staatssecretaris van Defensie besloten om de luchtverkeersleiding te integreren binnen het zelfstandig bestuursorgaan LVNL. Hiermee wordt de militaire missie-effectiviteit ondersteund, de bereikbaarheid van Schiphol vergroot en een reductie van uitstoot door efficiënter vliegen gerealiseerd. Het Nederlandse luchtruim is klein en in de huidige indeling te versnipperd. LVNL en CLSK werken vanuit hun visie aan het integreren van de organisaties en het luchtruim, zodat daarbinnen de luchtvarenden efficiënter en effectiever bediend kunnen worden. Het doel: realisatie van één air traffic managementorganisatie voor de luchtverkeersdienstverlening van zowel LVNL als het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK) in het lagere Nederlandse luchtruim. Dit betekent dat de luchtverkeersdienstverlening aan militair vliegverkeer na integratie ook onder de verantwoordelijkheid van LVNL valt. Wij verlenen onze diensten vanaf dat moment ook op de locaties die in onderstaande figuur groen gekleurd zijn.
De stuurgroep voor dit programma bestond in 2024 uit vertegenwoordigers van de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Defensie (beleidsmakers, tevens opdrachtgevers), LVNL en CLSK (uitvoerende organisaties), Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en Militaire Luchtvaart Autoriteit (MLA) (toezichthouders).
In de loop van het jaar constateerden we samen met de andere betrokken partijen dat integratie binnen het risicobudget met einddatum 1 juli 2024 niet haalbaar was. De oorspronkelijke integratie-opdracht wordt wel nog altijd volledig onderschreven. Het blijkt echter nodig een andere aanpak te kiezen voor met name het certificeringstraject. Het 1ATM-programma richtte zich tot medio 2024 op het aanwijzen van LVNL als civiele én militaire luchtverkeersdienstverlener. Daarbij paste een gelijktijdige integratie van taken en medewerkers. Afgesproken is nu dat, voorafgaand aan het integratiemoment, de huidige militaire operationele concepten voldoen aan de civiele wet- en regelgeving (het zogenoemde ‘civiel, tenzij’). Dit geldt overigens niet voor specifiek militaire aspecten. Daar waar noodzakelijk blijven voor die aspecten de militaire luchtvaarteisen het kader.
De consequenties van deze gewijzigde aanpak zijn op hoofdlijnen uitgewerkt. Daaruit blijkt dat een gefaseerde overgang van taken en medewerkers de meest voor de hand liggende weg naar succes is. Het programmaplan en de daarbij behorende planningen worden dienovereenkomstig aangepast. Begin 2025 werden de genoemde partijen het eens over het vervolg. Het programma heeft in februari 2025 een doorstart gemaakt.
